Cytat:

Kim jest Dobry Pasterz, jaka jest jego rola i czym różni się od najemnika?

Marcin von Biberstein-Krasicki

---

Kim jest Dobry Pasterz?

Gdy Jezus mówi: Ja jestem dobrym pasterzem! (J 10,11.14), jest to potwierdzeniem zapowiadanych cech prawowitego pasterza. On wchodził przez bramę. Dobry Pasterz nie tylko wchodzi oficjalnym wejściem, ale sam jest bramą: "Jeśli ktoś wejdzie przeze Mnie, będzie zbawiony – wejdzie i wyjdzie, i znajdzie pastwisko" (J 10,9). Tylko taka droga zapewnia życie wieczne i udział w Królestwie Bożym.

Dobry Pasterz idzie znacznie dalej, ponieważ oddaje życie swoje za owce : "Nikt Mi go [życia] nie zabiera, lecz Ja sam z siebie je oddaję. Mam moc je oddać i mam moc je znów odzyskać. Taki nakaz otrzymałem od mojego Ojca" (J 10,18). Owocem ofiarnej miłości i posłuszeństwa woli Ojca jest ocalenie i pozyskanie innych, zagubionych owiec oraz ustanowienie "jednej owczarni i jednego pasterza" (J 10,16).

W Ewangelii Jana wielokrotnie pojawia się wzmianka o "słuchaniu głosu pasterza". Owce rozpoznają głos, który nie fałszuje i nie nudzi, a idą za tym pasterzem, który jest autentycznym "świadkiem i sługą słowa". Za słowem jednak muszą iść czyny, stąd tak wymowna jest troska Dobrego Pasterza o owce zagubione, głodne, skaleczone i chore. Zadajmy sobie tylko jedno pytanie: czy warto zostawić dziewięćdziesiąt dziewięć wiernych owiec, by szukać tej zagubionej i potrzebującej innej formy pomocy?

 

Jaka jest rola pasterza?

Święty Augustyn sam swoim postępowaniem, jako kapłan i biskup pokazuje jaka jest rola pasterza: „sprawuje świętą ofiarę i inne obrzędy kościelne, przygotowuje katechumenów do chrztu, pracuje nad nawróceniem pogan i heretyków, dba o dobro doczesne swych owieczek, wstawia się za nimi do miejscowych i zamiejscowych władz i wyzyskuje swoją wielką powagę i znaczenie dla dobra drugich. Bardzo wiele czasu zabierają mu sprawy sądowe: zwyczajem ówczesnych biskupów jest on sędzią-arbitrem w sprawach spornych swych owieczek, a wierni tak często pukają do drzwi swego pasterza, iż uskarża się, że brak mu czasu na czytanie i modlitwę i że na te najważniejsze i najmilsze swemu sercu sprawy musi poświęcać noce”[1].

Ksiądz Adam Eckmann w artykule na temat św. Augustyna - duszpasterza pisze: „pasterz jest budowniczym budującym na skale, skałą jest Chrystus, rolnikiem uprawiającym winnicę Bożą, sługą Boga i Kościoła”[2] i dalej: „pasterz będąc sługą jest szafarzem, zarządcą, rozdawcą i dawcą pokarmu potrzebującym współsługom. Jest rybakiem dusz, strażnikiem, jest dozorującym, bo z podwyższenia patrzy na swój lud, zgodnie z przypowieścią o miłosiernym Samarytaninie jest właścicielem gospody, nauczycielem wiernych, a wraz z nimi współuczniem w szkole Chrystusa, ojcem i światłością, która oświeca ludzi światłem słowa prawdy”[3].

Gorliwy duszpasterz powinien być wiernym naśladowcą Chrystu­sa Dobrego Pasterza, trwać w głębokim zjednoczeniu z Chrystusem (tak, jak apostołowie: byli oni „członkami pasterza”, „Cieszyli się Nim jako Głową, pod ową głową zgodnie postępowali, jednym duchem żyli złączeni w jednym ciele i przez to wszyscy do jednego pasterza należeli[4]”), powinien być przekonany, że do pasterskiej posługi został powołany osobiście przez Chrystusa, pałać żarliwą miłością do Zbawi­ciela, powinna charaktery­zować go także cnota pokory, która pozwoli mu zawsze stanąć w cieniu Chrystu­sa. Powinien również posiadać dar łaski Bożej: „Złymi będziemy pasterzami, jeśli Chrystus z nami nie będzie. Sami z siebie będziemy złymi pasterzami; dobrymi zaś wtedy, gdy On będzie przy nas, pa­miętajmy, iż bez jego łaski nic nie uczynimy…”[5].

Według doktora Łaskiego rola pasterza sprowadza się do takich zadań: „Umacniać należy słabych w wierze; małodusznych należy pocieszać, cho­rych należy nawiedzać, należy sprzeciwiających się powstrzymać, ludzi pod­stępnych należy się wystrzegać, pouczajcie niedoświadczonych, leniwych pobudzajcie do pracy, ludzi kłótliwych wystrzegajcie się, tępcie pyszałków, uśmierzajcie spory wiodących, ubogim pomagajcie, będących w ucisku sta­rajcie się uwolnić, dobrych pochwalajcie, złych cierpliwie znoście”[6].

Przejdźmy w końcu do listy obowiązków duszpasterskich ułożona przez samego Augustyna:

• umacnianie wier­nych w wierze ( jest to wg niego pierwszym obowiązkiem duszpasterza, co jest zgodne z tradycyjnym nauczaniem Kościoła);
  
• działalność charytatywna (odwiedziny chorych, pomoc ubogim i wszyst­kim pozostającym w jakiejkolwiek potrzebie);
  
• działalność wychowawcza (zachęcanie leniwych do pracy, uczenie nie­doświadczonych);
  
• działalność mediacyjna (uśmierzanie sporów)[7].
  

Pamiętajmy iż całe to zaangażowanie w roli pasterza, podejmowanie wszelakich ofiar dla dobra wiernych – które jest jednocześnie owocem i wyrazem miłości do Chrystusa – „nie zależy tylko i wyłącznie od poświęcenia się kapłana. Będzie on bezsilny w swojej działalności, jeśli owce nie odpowiedzą na jego działania i zlekceważą głoszone im słowo”.[8]

 

Czym różni się pasterz od najemnika?

Pasterz jest powszechnie znany, stąd odźwierny od razu otwiera mu bramę; rozpoznają go przede wszystkim owce, które słuchają jego głosu i idą za nim. On zaś zna je po imieniu, wyprowadza je na pastwisko i staje na czele stada. Wszystkie te cechy wskazują na bezpośrednie i serdeczne relacje: z jednej strony wierność, troska i życzliwość, a z drugiej zaufanie, posłuszeństwo i poczucie bezpieczeństwa. Przeciwieństwem jest pasterz-najemnik, nazywany ponadto obcym, złodziejem i rozbójnikiem.

Najemnicy w swojej posłudze szukali tylko i wyłącznie samych siebie, nie zaś tego, co należy do Chrystusa. Nie upominali więc grzeszników z lęku, aby nie ściągnąć na siebie ludzkiej nienawiści, nie stracić przyjaciół, nie narazić się na utratę spokojnego i wygodnego życia. Ponadto pragnęli jedynie własnej chwały, dążyli do zdo­bycia władzy i ziemskich zaszczytów, nagromadzenia pieniędzy i osiągnięcia wszelkich możliwych korzyści. A zatem nie miłowali Boga, a jedynie siebie samych. Jego postawa jest zaprzeczeniem wszystkiego, do czego kapłan został przez Chrystusa powołany, a więc przede wszystkim do troski o powierzone sobie owce. Na negatywną ocenę zasługuje najemnik również dlatego, że nie zawsze naucza zgodnie z oficjalną doktryną Kościoła. Dzieje się tak dlatego, że nie zna Ewangelii.[9]

 
Augustyn jednoznacznie potępiał postawę pasterzy „najemników”, ale dopuszczał też możliwość pozytywnych efektów ich posługi. Przez głos niegodnych głosicieli Bożego Słowa wierni mogą poznać nauczanie Zbawiciela. Powinni jednak pamiętać o zasadzie pozostawionej Kościołowi przez samego Chrystusa: „Na katedrze Mojżesza zasiedli uczeni w Piśmie i faryzeusze. Czyńcie więc i zachowujcie wszystko, co wam polecą, lecz uczynków ich nie naśladujcie”[10] (Mt 23, 2-3). Wierni świeccy powinni też wiedzieć, że nie będą usprawiedliwieni, jeśli będą naśladowali postępowanie niegodnych kapłanów.

---

[1] Ks. A. Gerstmann „Św. Augustyn jako teolog, duszpasterz, człowiek”; Ultra Montes; Kraków 2013; str. 8.
[2] Ks. A. Eckmann „Św. Augustyn – duszpasterz” w: „Vox Patrum” 7 (1987); t. 12-13; str. 137.
[3] Tamże; str. 138.
[4] Ks. P. Wygralak „Obraz duszpasterza w komentarzach św. Augustyna do j 10, 1-17 i 21, 15-17” w: „Vox patrum” 33 (2013); t. 60; str. 488.
[5] Tamże; str. 490.
[6] Tamże; str. 491.
[7] Tamże; str. 491.
[8] Tamże; str. 491.
[9] Tamże; str. 492.
[10] Tamże; str. 494.

Cytat:prof. UR Carlo Lorenzo de Medici y Zep,
Dziekan Wydziału Teologii

O C E N A   P R A C Y

    Praca naukowa Marcina von Bibersteina-Krasickiego "Kim jest Dobry Pasterz, jaka jest jego rola i czym różni się od najemnika?" jest bardzo dobrą pracą teologiczną na tle obecnie uprawianej teologii w mikroświecie. Autor pracy odwołując się do idei "Dobrego Pasterza" w Piśmie Świętym uzasadnia jego funkcje w świetle Ewangelii wg św. Jana. Merytorycznie została przedstawiona relacja miłości pomiędzy Chrystusowym Pasterzem, a Jego owcami w świetle Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa.
     Cennym odwołaniem stało się także powołanie na św. Augustyna, który jako "ojciec teologii miłości" idealnie komponuje się w obraz Dobrego Pasterza. Bardzo dobrze wyłuskane wątki co do roli, cech oraz wartości dobrego duszpasterza wśród wiernych. Autor wskazał w dziele Doktora Łaski najważniejszą ideę przyświecającą Dobremu Pasterzowi z Ewangelii św. Jana: a mianowicie troskę o wiernych do końca.  
     Autor ostatecznie rozróżnił i wskazał, dlaczego Dobry Pasterz nie jest najemnikiem co było celem niniejszej pracy. Dlatego pragnę przyznać ocenę bardzo dobrą i pracę wyróżnić.

(+) Carlo Lorenzo cardinale de Medici y Zep,
professore dell'Università  di Rotria e promotore         

Gratuluję.
Nad moją pracą ciągle pracuję, aczkolwiek mam wątpliwości, czy będzie miała tak dużo cytatów.

(-) Tomasz von Habsburg