+- Państwo Kościelne Rotria (https://forum.rotria.net.pl)
+-- Dział: MIASTO APOSTOLSKIE (https://forum.rotria.net.pl/forumdisplay.php?fid=223)
+--- Dział: Uniwersytet Rotryjski (https://forum.rotria.net.pl/forumdisplay.php?fid=119)
+---- Dział: Wydział Teologiczny (https://forum.rotria.net.pl/forumdisplay.php?fid=328)
+---- Wątek: [PM-V] Rodzaje Mszy św. (/showthread.php?tid=513)
[PM-V] Rodzaje Mszy św. - Carlo Lorenzo de Medici y Zep - 16.08.2016
Autor: Carlo Lorenzo de Medici y Zep
Promotor: prof. Ksawery van Berden
Rodzaje Mszy św.
Rodzaje Mszy św.
Ze względu na sposób odprawiania rozróżniamy Msze św.:
1. Pontyfikalne (biskupie).
2. Uroczyste, z asystą diakona i subdiakona (Solenne).
3. Śpiewane.
4. Czytane, czyli ciche lub prywatne (Recytowane).
Ze względu na porę odprawiania rozróżniamy Mszę św.:
1. Prymarię (tj. pierwszą Mszę w ciągu dnia).
2. Wotywę (tj. Mszę św. między pierwszą a ostatnią Mszą św.).
3. Sumę (tj. ostatnią lub przedostatnią Mszę św. w niedzielę i święta).
Odróżnia się też Msze św. za żywych i za zmarłych, które nigdy nie łączą się w intencji kapłana, a także Msze św.:prymicyjne (pierwsza Msza św. nowo wyświęconego kapłana) i ślubne (ślub rzymski).
Podział Mszy św.
Msza św. dzieli się na: Mszę katechumenów i Mszę wiernych, która dzieli się na trzy części:
1. Ofiarowanie.
2. Przeistoczenie.
3. Komunię św. i Zakończenie
W obydwu częściach Mszy św. mamy modlitwy stałe i zmienne, czyli zależne od uroczystości.
Msza katechumenów obejmuje:
1. Modlitwy u stóp ołtarza.
2. Introit.
3. Kyrie.
4. Gloria.
5. Kolektę.
6. Lekcję (Epistołę).
7. Modlitwy po lekcji (Graduał, Traktus lub Alleluja).
8. Ewangelię.
9. Credo.
Modlitwy u stóp ołtarza rozpoczyna kapłan po złożeniu kielicha na środku ołtarza i otwarciu mszału odmówieniempsalmu 42 "Osądź mnie Boże", w którym wyraża pragnienie złożenia Bogu ofiary i prosi o oddalenie wpływu wrogów zbawienia. Wówczas następuje spowiedź powszechna. W spowiedzi powszechnej - Confiteor, którą odmawia z trzykrotnym biciem się w piersi i w modlitwach z nią związanych - Miseratur i Indulgentiam - prosi kapłan ooczyszczenie duszy, by mógł z czystym sercem odprawić Mszę św. Odmówiwszy jeszcze trzy wezwania o łaskę i miłosierdzie Boże, kapłan wyprostowuje się, pozdrawia wiernych słowami "Dominus vobiscum", przystępuje do ołtarza, całuje relikwie św., i idzie na lewą stronę ołtarza by odczytać Introit.
Introit (wstęp) wyraża myśl przewodnią dnia lub uroczystości, w którą Mszę św. się odprawia.
Kyrie odmawia kapłan - po przeczytaniu Introitu - na środku ołtarza (sześć razy "Kyrie Eleison" i trzy razy "Chryste Eleison" jako pozostałość po litanii do Wszystkich Świętych, śpiewanej w pierwszych wiekach na początku Mszy św.)
Po Kyrie odmawia lub intonuje kapłan Gloria (Chwała na wysokości Bogu) - hymn na cześć Trójcy św., śpiewany przez aniołów nad stajenką betlejemską.
Odmówiwszy Gloria kapłan całuje ołtarz, mówi "Dominus Vobiscum" i czyta lub śpiewa Oremus i Kolektę (zbiorową modlitwę), dostosowaną do święta i zakonczoną wezwaniem Jezusa Chrystusa, Najwyższego Kapłana i Pośrednika między Bogiem i ludźmi.
Po Kolekcie (którą nazywa się też Oracją) następuje czytanie Lekcji, zawierającej ustępy Pisma św. Starego i Nowego Testamentu (z wyjątkiem psalmów i Ewangelii).
Między Lekcją i Ewangelią jako pozostałości dawnych śpiewów czyta się Graduał (pieśń na stopniach), Tractus (pieśń pokutna w Wielkim Poście) lub Alleluja (w czasie wielkanocnym). W niektóre święta czyta się Sekwencję czyli hymn.
Do Ewangelii przygotowuje się kapłan przez odmówienie dwóch modlitw o łaskę godnego Jej głoszenia. Przed Ewangelią czyni kapłan tzw. mały znak krzyża św. na czole, na ustach i na piersiach. Wierni w czasie Ewangeliipowstają z miejsc dla uszanowania słów Chrystusa. W niedziele i święta wierni wysłuchują kazania.
Credo odmawiane lub śpiewane po Ewangelii na środku ołtarza jest wyznaniem wiary (niceo-konstantynopolitańskim) w Trójcę św.
Msza wiernych
Msza wiernych została podzielona na trzy części: Ofiarowanie, Przeistoczenie, Komunię św. i Zakończenie.
Ofiarowanie obejmuje: Oremus z Ofertorium, ofiarowanie darów, umycie rąk, modlitwę do Trójcy Św., Orate Fratres i Sekretę. Po Credo pozdrawia kapłan wiernych słowami "Dominus Vobiscum", mówi "Oremus" i czyta z mszałuOfertorium (wiersz psalmu lub wyjątek z innych ksiąg Pisma św.). Rozebrawszy następnie kielich, bierze Hostię na patenie i ofiaruje Bogu Ojcu za nasze grzechy mówiąc "Suscipe Sancte Pater" (Przyjmij Ojcze Święty). Ofiarując potem kielich z winem i odrobiną wody (na znak połączenia natury Boskiej i ludzkiej w Chrystusie), pobłogosławioną w osobnej modlitwie, kapłan mówi "Offerimus Tibi Domine" (Ofiarujemy Ci Panie kielich zbawienia).
Wraz z winem i chlebem kapłan ofiaruje Bogu siebie i wiernych. Po ofiarowaniu darów następuje umycie rąk(symbolizuje czystość duszy kapłańskiej) z równoczesnym odmówieniem psalmu 25 "Lavabo" (Umywam z niewinnymi ręce moje).
Następnie na środku ołtarza pochylony głęboko odmawia kapłan modlitwę do Trójcy św. o przyjęcie złożonych darów na pamiątkę Męki Zmartwychwstania i Wniebowstąpienia Pana Jezusa, rozpoczynającą się od słów "Suscipe Sancta Trinitas" (Przyjmij Trójco św.).
Po tej modlitwie kapłan zwraca się do wiernych z prośbą, wyrażoną słowami "Orate fratres" (Módlcie się bracia), by razem z nim modlili się do Boga o przyjęcie ofiary, na co ministrant odpowiada w imieniu wiernych "Suscipiat" (Niech przyjmie Pan).
Sekreta - cicha modlitwa, którą kapłan odmawia na zakończenie Ofiarowania, ponawia w łączności ze złożonymi darami prośby zawarte w Kolekcie, odmawianej na początku Mszy św. (tyle jest Sekret ile Kolekt).
Przeistoczenie obejmuje: wstęp ("Prefacja i Sanctus", pięć modlitw przed Przeistoczeniem, Przeistoczenie i sześć modlitw po Przeistoczeniu. Wstępem do Przeistoczenia są: "Prefacja" (modlitwa dziękczynna i pochwalna) i "Sanctus"(trzykrotne "Święty"). Modlitwy te rozpoczynają kanon Mszy św. (tzn. modlitwy i obrzędy od "Prefacji" aż do Komunii św.). Modlitwy przed Przeistoczeniem są następujące:
1. Modlitwa za Kościół, papieża, biskupów, kapłanów i wiernych ("Te igitur" - Ciebie przeto).
2. Modlitwa za żywych (Memento za żywych).
3. Wspomnienie świętych dla uproszenia ich wstawiennictwa (Najśw. Maryi Panny, Dwunastu Apostołów i Dwóch Męczenników).
4. Modlitwa o przyjęcie ofiary ("Hanc igitur" - Tę przeto ofiarę).
5. Modlitwa o przeistoczenie ofiary chleba i wina w Ciało i Krew Jezusową ("Quam oblationem" - Ofiarę Tę).
Przeistoczenie polega na powtórzeniu słów Chrystusowych z Ostatniej Wieczerzy nad chlebem - "To jest bowiem Ciało moje...", nad winem - "To jest bowiem kielich Krwi mojej...", skutkiem czego chleb staje się prawdziwym Ciałem, a wino prawdziwą Krwią Jezusową.
Oddzielna konsekracja chleba i wina symbolizuje gwałtowną śmierć Chrystusa na krzyżu, w czasie której Krew wypłynęła z Ciała Jezusowego. Przed i po podniesieniu Hostii św. i kielicha z Krwią kapłan klęka z czcią, a wierni adorują święte Postacie w skupieniu, na klęczkach.
Modlitwy po Przeistoczeniu są następujące:
1. Ofiarowanie Ciała i Krwi Pana Jezusa Bogu na pamiątkę Męki, Zmartwychwstania i Wniebowstąpienia Pana Jezusa ("Unde et memores" - Przeto pomni).
2. Prośba do Boga o przyjęcie ofiary z takim upodobaniem, z jakim przyjął ofiarę Abla, Abrahama i Melchizedeka ("Supra quae" - Na te dary racz spojrzeć).
3. Prośba o przeniesienie Ofiary przez anioła na ołtarz niebieski ("Suplices Te rogamus" - Pokorne Cię prosimy).
4. Memento za zmarłych, by uprosić im miejsce ochłody, światłości i pokoju.
5. Wspomnienie świętych (ośmiu męczenników i siedmiu męczenniczek) dla uproszenia zbawienia duszy ("Nobis quoque" - Także nam grzesznym).
6. "Per Ipsum" (Przez Niego) z pięciokrotnym przeżegnaniem kielicha Hostią św. i ze słowami wyrażającymi wiarę, że Bóg wszystko stworzył, poświęca i błogosławi i udziela przez Pośrednika, Jezusa Chrystusa.
Słowami "Przez wszystkie wieki wieków. Amen" kończy się ostatnia modlitwa po Przeistoczeniu i zarazem Kanon Rzymski (niezmienna część Mszy św.).
Komunia św. obejmuje przygotowanie do Komunii św. i Jej przyjęcie. Przygotowanie do Komunii św. stanowi:
1. Odmówienie "Pater Noster" (Ojcze Nasz).
2. Złamanie Hostii na trzy części. Dwie części składa kapłan na patenie, a najmniejszą błogosławi trzy razy kielich i wpuszcza ją do kielicha ze słowami "Pax Domini" (Pokój Pana niech zawsze będzie z wami).
3. "Agnus Dei" (Baranek Boży) z trzykrotnym uderzeniem się w piersi w postawie pochylonej.
4. Trzy modlitwy przed Komunią św.:
a) "Domine, qui dixisti" (Panie, któryś powiedział).
b)"Domine Jesu Christe, Fili Dei" (Panie Jezus Chryste, Synu Boga Żywego).
c) "Perceptio Corporis" (Przyjęcie Ciała Twego), w którym kapłan prosi o pokój zewnętrzny i wewnętrzny oraz o zbawienne skutki Komunii św.
Przyjęcie Komunii św. odbywa się w następujący sposób: Kapłan klęka, wstaje, bierze w lewą rękę Hostię św. oraz patenę i bijąc się trzykrotne prawą ręką w piersi mówi: "Domine non sum dignus" (Panie nie jestem godzien), żegna się Hostią św. i następnie Ją spożywa. Potem kapłan odkrywa kielich, klęka, zbiera przy pomocy pateny okruchy Hostii z korporału i wsypuje je do kielicha, bierze kielich do ręki, czyni znak krzyża św. kielichem i wypija Krew Przenajświętszą. Po Komunii św. obmywa kapłan kielich i palce resztą wina i wody, która pozostała w ampułkach.
Wiernym podaje kapłan Komunię św. po odmówieniu spowiedzi powszechnej (przez ministranta), udzieleniu absolucji(rozgrzeszenia pozasakramentalnego), po "Ecce Agnus Dei" (Oto Baranek Boży) i trzykrotnym "Domine non sum dignus" (Panie nie jestem godzien), wymawiając przy każdym przyjmującym Komunię św. słowa: "Corpus Domini nostri" (Ciało Pana naszego Jezusa Chrystusa niech strzeże duszy twej na żywot wieczny. Amen).
Zakończenie Mszy św. obejmuje: "Communio", czyli Antyfonę po ubraniu kielicha, "Dominus Vobiscum" i modlitwę końcową, tzw. "Postcommunio" (dziękczynienie za Komunię św.), powtórne "Dominus Vobiscum" i "Ite missa est"(Idźcie, Msza św. skończona) - (o ile było "Gloria" we Mszy św.), "Benedicamus Domino" (Błogosławmy Panu) - (o ile nie było "Gloria" we Mszy św.), "Requiescant in pace" (niech odpoczywają w pokoju) - (we Mszach św. żałobnych),ostatnie błogosławieństwo (po krótkiej modlitwie do Trójcy św.) i "Ostatnią Ewangelię" (św. Jana).
Z rozporządzenia papieża Leona XIII po cichej Mszy św. odmawia się trzy razy Zdrowaś Maryjo, Witaj Królowo i modlitwę do św. Michała Archanioła. Zaś św. Pius X dodał do tych modlitw potrójne "Najświętsze Serce Jezusa..." w intencji Kościoła.
Uczestniczenie we Mszy św.
W niedziele i święta jesteśmy pod grzechem ciężkim zobowiązani wysłuchać Mszy św. Obowiązkowi temu możemy zadośćuczynić w każdym kościele, kaplicy publicznej i półpublicznej (w prywatnej tylko osoby uprawnione), winniśmy jednak wybierać przede wszystkim swój kościół parafialny. Kościół zachęca nas, byśmy brali udział we Mszy św. wdni powszednie.
Ponieważ jako członkowie Mistycznego Ciała Jezusowego mamy udział w Kapłaństwie Jezusa, winniśmy brać czynny udział we Mszy św. (odprawiać ją razem z kapłanem i Chrystusem - Arcykapłanem). W tym celu winniśmy poznać jak najlepiej części Mszy św., jej modlitwy i obrzędy w czym dopomaga nam mszalik.
Najlepszym sposobem uczestniczenia we Mszy św. jest odmawianie modlitw (ciche lub głośne w czasie Mszy św. recytowanej) mszalnych razem z kapłanem i przyjęcie Komunii św. sakramentalnej lub przynajmniej duchowej.Odmawiając z kapłanem modlitwy mszalne winniśmy być ożywieni pragnieniem złożenia Bogu wraz z Ofiarą Chrystusa także ofiary swego życia (cierpień i trudów) i wnikać w treść odmawianych modlitw mszalnych.
W czasie modlitw u stóp ołtarza wzbudzamy żal za grzechy. Podczas "Gloria" uwielbiamy Trójcę św. Z "Lekcji", "Ewangelii", kazania i "Credo" czerpiemy pouczenie dla swego życia. W czasie Ofiarowania składamy na patenie obok Hostii ofiarę ze swego życia. W Memento za żywych modlimy się za cały Kościół św. W czasie Przeistoczenia witamy i uwielbiamy Jezusa Eucharystycznego. W Memento za zmarłych wspominamy swych bliskich zmarłych i wszystkiedusze czyśćcowe. W czasie Komunii św. przystępujemy do Stołu Pańskiego lub przynajmniej wzbudzamy pragnienie przyjęcia Jezusa do serca (komunia duchowa). Na zakończenie Mszy św. dziękujemy za otrzymane dobrodziejstwa i zaopatrzenie w błogosławieństwo Boże idziemy do domu, by spełniać swe obowiązki jako nieustanną ofiarę życia dla Boga.
Powyższe myśli i uczucia możemy wzbudzać także wtedy, gdy zamiast mszalika używamu innej książeczki do nabożeństwa lub śpiewamy pieśni w czasie Mszy św.
Znane są też dwa inne sposoby uczestniczenia we Mszy św.:
1. Przez wzbudzenie odpowiednich aktów strzelistych (np.: 'Bądź miłościw grzesznej duszy mojej", "Oświeć mój rozum", "Kocham Cię i chcę Ci wiernie służyć" etc.).
2. Przez rozpamiętywanie męki i śmierci Jezusa.
W czasie Mszy św. recytowanej wierni odmawiają modlitwy razem z kapłanem po cichu lub głośno, niektóre zaś modlitwy, "Lekcję" i "Ewangelię" czyta osoba duchowna.