Constitutio Societatis Iesu

[Michelangelo Piccolomini]

Constitutio Societatis Iesu 

Preambuła

My, Ojcowie Jezuici, 

pełni troski i poczucia odpowiedzialności przed Bogiem Jedynym w Trójcy o losy Towarzystwa Jezusowego i całego Świętego Kościoła Rotryjskiego,

w pełnym ich umiłowaniu i przywiązaniu do charyzmatów jezuickich,

chcąc zagwarantować jak najlepsze losy Towarzystwa i jak najwierniej służyć Ojcu Świętemu,

przyjmujemy za nadrzędne prawo tę oto Konstytucję Generalną i zobowiązujemy się wiernie przestrzegać wszelkich jej zapisów. 

I Fundamentalia

Art. 1

§1. Towarzystwo Jezusowe (łac. Societas Iesu) zwane jest dalej „Zakonem”, „Zakonem Jezuitów” lub „Towarzystwem”.

§2. Zakon tworzą Ojcowie, którzy zwą się Jezuitami.

§3. Skrót Zakonu brzmi: SJ.

§4. Dewizą Zakonu są słowa:  Ad maiorem Dei gloriam!

§5. Herb Zakonu określa załącznik nr 1.

§6. Hymn Zakonu określa załącznik nr 2.

§7. Ubiór Jezuity przedstawia załącznik nr 3.

§8. Zakon podlega Stolicy Świętej, jej prawu oraz Ojcu Świętemu.

Art. 2

§1. Zakon posiada fundamentalne zasady życia.

§2. Ojcowie bronią wiary Kościoła Rotryjskiego oraz rozpowszechniają i umacniają ją.

§3. Ojcowie wspierają Ojca Świętego, następcę św. Pawła, w Jego poczynaniach i zamiarach bez względu na wszystko.

§4. Ojcowie zgłębiają i rozpowszechniają naukę. Każdy Ojciec winien znać podstawy teologii lub prawa na początku swej drogi, zaś później rozwijać się na uczelniach.

§5. Ojcowie przestrzegają czystości ciała i ducha.

§6. Ojcowie są „wszędzie tam, gdzie decydują się losy świata”, aby bronić przez to Świętej Wiary Rotryjskiej i umacniać ją, a także zaprowadzać ją tam, gdzie nie zdążyła jeszcze dotrzeć. 




Art. 3

§1. Kościół Rotryjski zalicza Zakon do instytutów życia konsekrowanego.

Art. 4.

§1. Siedziba Zakonu mieści się w Apostolskim Mieście Rotria.

§2. Zakon ma prawo działać na terenie wszystkich państw konkordatowych. 

II Władza

Art. 5

§1. Najważniejszym dokumentem, pod który podlegają wszyscy Ojcowie Jezuici jest Konstytucja Generalna Towarzystwa Jezuitów.

§2. Konstytucję tę można zmienić na posiedzeniu Kongregacji generalnej poprzez większość 2/3 głosów.

Art. 6

§1. Innymi dokumentami, podlegającymi pod Konstytucję Generalną są Ustawy i Dekrety.

§2. Ustawę i Dekret wydaje Generał Zakonu samodzielnie lub z pomocą Kapituły Generalnej.

§3. Ustawy i Dekrety w żaden sposób nie mogą łamać Konstytucji Generalnej.

Art. 7

§1. Generał Zakonu ma także prawo do wydawania Decyzji.

§2. Decyzje dotyczą wykluczenia danego Ojca z Zakonu oraz dyspens.

§3. Generał Zakonu wedle uznania może powołać:
1 mistrza ceremonii
2 ekonoma
3 sekretarza ds. dyplomacji
4 inny urząd, który w danej chwili jest potrzebny 

Art. 8

§1. Najwyższą władzę w Towarzystwie sprawuje Generał Zakonu. 

§2. Generał wybierany jest przez Kongregację Generalną na kadencję najbliższą długości 1/3 roku, tj. każdorazowo na 122 dni, spośród własnego grona. 
1 W skład Kongregacji Generalnej wybierającej Generała wchodzą wszyscy Ojcowie Jezuici będący prezbiterami lub biskupami.
2 Obrady Kongregacji Generalnej wybierającej Generała są ściśle tajne i ujawnienie czegokolwiek co związane jest z wyborem Generała, a zwłaszcza z liczeniem głosów, podlega surowej odpowiedzialności karnej lub dyscyplinarnej. 
3 Do wyboru Generała Zakonu potrzebna jest większość 2/3 głosów, lecz jeśli w czterech głosowaniach nie uda się wyłonić Generała, wystarczy większość zwykła. 
4 Obrady Kongregacji Generalnej wybierającej generała zwołuje Progenerał, najpóźniej cztery dni po zakończeniu kadencji Generała. Jeśli Progenerała brak, albo nie wypełni swego obowiązku w narzuconym czasie, obowiązek ten przechodzi na kolejnych Ojców według hierarchii starszeństwa, gdzie kryterium jest czas przynależności do Towarzystwa Jezusowego. Obrady rozpoczynają się publicznym potwierdzeniem przybycia przez każdego z Ojców, podczas nieszporów. Następnie przechodzi się do Kaplicy pw. św. Franciszka Ksawerego, celem otwarcia obrad tajnych. Obrady można również zorganizować za pośrednictwem specjalnego komunikatora internetowego. 
5 Porządek obrad tajnych jest następujący: otwarcie obrad, przedstawienie kandydatur przez każdego z Ojców lub rezygnacja z tej możliwości (przedstawioną kandydaturę, własną lub innego Ojca, można opatrzyć dodatkowym uzasadnieniem), głosowanie, zapytanie wybranego kandydata o zgodę. 
6 Wybór nowego Generała obwieszczany jest Towarzystwu Jezusowemu i Kościołowi Powszechnemu przez Progenerała podczas uroczystych nieszporów, najszybciej jak to możliwe po dokonaniu wyboru. Zaleca się stosowanie formuły: „Bracia Jezuici, Siostry i Bracia w Chrystusie! Niechże będzie powszechnie wiadomą radosna wieść, że Czcigodna Kongregacja Generalna wybrała nowym Generałem Towarzystwa Jezusowego Najszlachetniejszego Prezbitera/Biskupa/Kardynała Świętego Kościoła Rotryjskiego: N., który to przyjął wybór i z dniem dzisiejszym objął urząd pasterza Zakonu Jezuitów!”. Jeśli Progenerał nie spełni obowiązku, stosuje się zasadę opisaną w punkcie 4). 
7 Obowiązek zwołania i przewodniczenia Kongregacji Generalnej wybierającej generała spoczywa na Progenerale.
§3. Po upływie 122 dni od ogłoszenia wyboru nowego Generała, jego urząd wygasa, a Progenerał ogłasza wakat na stanowisku podczas uroczystych nieszporów. 

§4. Generał traci swój urząd również wtedy, kiedy jest nieobecny dłużej niż przez 31 dni. Za wyznacznik uznaje się czas liczony od ostatniego postu napisanego na forum.

§5. Generał może dobrowolnie zrzec się swego urzędu, lecz decyzja ta zyskuje moc prawną 24 godziny po jej opublicznieniu. W tym czasie Generał może ją jeszcze wycofać. 

§6. Jeśli wakat na stanowisku Generała zaszedł wcześniej niż tydzień przed rozpoczęciem sediswakancji lub w czasie sediswakancji, Kongregacja Generalna wybierająca Generała zbiera się dopiero tydzień po ogłoszeniu wyboru nowego Ojca Świętego.

Art. 9

§1. Zastępcą Generała jest Progenerał, wyznaczony przez Generała. 

§2. Czas pełnienia funkcji przez Progenerała nie jest ściśle określony i zależy od woli Generała Zakonu. 

§3. Generał pełni funkcje Generała Zakonu podczas jego zapowiedzianej nieobecności, lub podczas gdy Generał jest nieobecny bez zapowiedzi dłużej niż 7 dni. Za wyznacznik uznaje się czas liczony od ostatniego postu napisanego na forum. 

§4. Progenerał pełni wszystkie funkcje Generała podczas wakatu na tymże stanowisku. Wskazane jest jednak by powstrzymał się od wydawania nominacji kapłańskich, chyba, że sprawa nie cierpi zwłoki.

§5. Progenerał ogłasza zakończenie kadencji Generała, a także obwieszcza jego wybór, zgodnie z zasadami określonymi przez Konstytucję Generalną lub inne dokumenty wydane przez kompetentne do tego organy władzy, chyba, że zachodzi sytuacja opisana w Art. 8, §2., pkt. 3. 

Art. 10

§1. Kongregacja Generalna to kolegium stanowiące zbiór wszystkich Ojców Jezuitów, której przewodniczy i obrady prowadzi Prepozyt Kapituły Generalnej, wybierany przez kapitułę zwykłą większością głosów, lub jeśli zachodzi wakat na tym stanowisku, Generał Zakonu.

§2. Do zadań Kongregacji Generalnej należą: 
1 obradowanie nad Ustawami i Dekretami oraz uchwalanie ich,
2 wprowadzanie poprawek w Konstytucji Generalnej 
    3.                           obradowanie nad innymi kwestiami wyznaczonymi przez Generała Zakonu.
    4.                                inne czynności, które Kapitule powierzy do wykonania Generał Zakonu
    5. wybór Prepozyta Kongregacji Generalnej
6. Wybór Generała Zakonu
7. Zmiana Konstytucji Generalnej lub wprowadzanie do niej poprawek

§3. Posiedzenie Kongregacji generalnej rozpoczyna, kończy i przewodniczy mu Prepozyt Kapituły Generalnej lub Generał Zakonu, gdy zachodzi wakat na tym stanowisku.

§4. Głosowanie trwa 24 godziny, chyba, że przewodniczący Kongre- gacji zarządzi inaczej. 

III Przystąpienie 

Art. 11

§1. Towarzystwo Jezusowe otwarte jest dla tych, którzy gotowi są przestrzegać zasad życia, spisanych w art. 2 rozdz. I.

§2. Do Zakonu zostaje przyjęta osoba świecka lub duchowna, bez względu na posiadane tytuły i zajmowane stanowiska.

§3. Aby wyrazić chęć wstąpienia do Zakonu, należy powiadomić o tym Generała Zakonu w specjalnym wątku.

Art. 12

§1. Nowo przyjęty zostaje włączony w poczet Nowicjuszy.

§2. Decyzję o przyjęciu na czas nowicjatu podejmuje Generał Zakonu.

§3. Wskazane jest aby nowicjusz krótko po przyjęciu do nowicjatu, otrzymał nominację diakonatu, chyba, że już jest duchownym. 

§4. Nowicjusz studiuje wybrane przez Generała Ćwiczenia Duchowe lub/oraz Reguły.

§5. Celem nowicjatu jest wzrost duchowy, wyzbycie się wszelkich grzechów oraz rzeczy doczesnych.

§6. Nowicjuszem kieruje indywidualny Opiekun, który jest do niego przydzielany.

§7. Nowicjusz wykonuje polecenia Opiekuna i powierzone przez niego zadania mające na celu wzrost jego umiejętności. 

Art. 13

§1. Okres nowicjatu kończy się, gdy Generał Zakonu uzna, iż Nowicjusz jest gotowy do przyjęcia kapłaństwa. Wskazane jest, aby decyzję tę skonsultować z opiekunem nowicjusza. 

§2. Nominacji prezbiteratu udziela Generał Zakonu zamieszczając stosowny dokument w „Acta Apostolicae Sedis”, chyba, że nowicjusz jest już prezbiterem lub biskupem.

§4. Jak najszybciej po nadaniu nominacji prezbiteratu, jeśli miała ona miejsce, należy odprawić tajną ceremonię wtajemniczenia.

§3. Cała uroczystość jest tajna, a dostęp do niej mają jedynie Ojcowie Jezuici, Nowicjusz, który składa śluby oraz Ojciec Święty.

§4. Każdy Jezuita i inne osoby, będące w posiadaniu wiedzy na ten temat, są zobowiązane dochować tajemnicy i nie wyjawiać światu ceremonii złożenia ślubów pod surową karą.

IV Odejście, wykluczenie

Art. 14

§1. Dobrowolnie można opuścić Zakon tylko w okresie Nowicjatu.

§2. W późniejszym okresie, po ślubach zakonnych, Ojcowie nie powinni prosić o wykluczenie z Towarzystwa.

§3. Jeśli zaś dany Ojciec poprosi o wykluczenie, wówczas zbiera się Kongregacja generalna, na której ten, który pragnie opuścić Zakon, przedstawia powód.

§4. Po przedstawieniu powodu Kongregacja przystępuje do głosowania nad wykluczeniem.

§5. Jeśli Kongregacja przychyli się do wniosku większością głosów, wówczas ten, który prosił o wykluczenie, opuszcza Zakon 

§6. Jeśli Kongregacja odrzuci wniosek większością głosów, wówczas dany Ojciec, który prosił o wykluczenie, jest wysyłany do odosobnionego miejsca na okres jednego od 14 dni do jednego miesiąca, w celu pogłębienia swojej wiary i odnowienia duchowego. Po tym czasie dany Ojciec wraca do Zakonu i nadal pracuje na rzecz Towarzystwa.

Art. 15

§1. Innym sposobem jest wykluczenie danego Ojca z Zakonu poprzez Decyzję Generała Zakonu lub Patriarchy.

§2. W wydanej Decyzji podaje się powód, przez który dany Ojciec jest wykluczony.

§3. Dany Ojciec może być wykluczony z Zakonu za:

1) nieprzestrzeganie Konstytucji Generalnej i prawa Państwa Kościelnego Rotria,

2) działanie na niekorzyść Zakonu i Stolicy Apostolskiej,

3) nieposłuszeństwo wobec władz Zakonu i Patriarchy,

4) inne sprawowania, podanych w Decyzji Generała Zakonu.

§3. Przed wykluczeniem z Zakonu przez Generała, winno się upomnieć danego Ojca dwukrotnie.

§4. Poprzez wykluczenie ustają wszystkie prawa, obowiązki i śluby wynikające z przynależności do Towarzystwa.

V Dyspensy

Art. 16

§1. Dyspensy nie mogą dotyczyć ślubów i zasad życia zakonu.

Art. 17

§1. Dyspensę wydaje Generał Zakonu lub Kapituła generalna.

Art. 18

§1. Dyspensę można wydać od dyscypliny, kary lub innej rzeczy, określonej w Decyzji.

Art. 19

§1. Dyspensę można wydać dla konkretnej osoby, grupy osób lub całego Towarzystwa.

VI Trzeci Zakon Towarzystwa Jezusowego

Art. 20

§1. Trzeci Zakon Towarzystwa Jezusowego, zwany dalej Trzecim Zakonem, jest zrzeszeniem osób świeckich, mężczyzn i kobiet, które utożsamiają się z charyzmatami jezuickimi i chcą żyć zgodnie z nimi, jednak nie są powołane do kapłaństwa i pragną nadal prowadzić życie świeckie.

§2. Członkowie Trzeciego Zakonu, zwani dalej tercjarzami nie składają ślubów czystości, ubóstwa i posłuszeństwa, a jedynie przyrzeczenia, które nie obowiązują pod grzechem ciężkim. Nie są również zobowiązani do zachowania celibatu.

§3. Tercjarze nie mogą posiadać kluczy do Tajnej Kaplicy, ani być do niej wpuszczanymi. Nie uczestniczą też w obradach Kongregacji Generalnej, chyba, że Gremium dopuści danego tercjarza do głosu zwykłą większością głosów. 

§4. Tercjarz będący mężczyzną może wnioskować o nominację diakonatu, lecz nie jest to konieczne dla prawidłowego spełniania obowiązków członka Trzeciego Zakonu. 

§5. Tercjarzem może zostać również osoba duchowna, która należy do innego instytutu życia konsekrowanego lub diecezji.

§6. Generał Zakonu może powołać spośród prezbiterów będących Jezuitami Duszpasterza Trzeciego Zakonu, który w jego imieniu będzie sprawował władzę nad wspólnotą.

Art. 21

§1. Mężczyzna lub kobieta, którzy chcą wstąpić do Trzeciego Zakonu, muszą spełnić następujące warunki:
1 być wiernym Kościoła Rotryjskiego
2 być osobą bogobojną, z nieposzkalowaną opinią, wiernie wypełniającą obowiązki płynące z wyznawania Wiary Chrystusowej
3 utożsamiać się z charyzmatami jezuickimi
4 być gotowym do wypełniania obowiązków tercjarza wypływających z prawa zakonnego
§2. Osoba pragnąca zostać tercjarzem przedstawia swą wolę w stosownym wątku przed Generałem Zakonu lub Duszpasterzem Trzeciego Zakonu.
1 Jeśli kandydat zostanie przyjęty, rozpoczyna okres postulatu, przez który prowadzi go Generał Zakonu, Duszpasterz Trzeciego Zakonu lub wyznaczona przez któregoś z nich osoba spośród Ojców Jezuitów.
2 Postulant winien wykonać postawione przez opiekuna zadanie oraz studiować przeznaczone dla niego materiały.
3 Zaleca się, aby postulat nie trwał krócej niż 7 dni. 
4 Po zakończonym postulacie, decyzję o dopuszczeniu do Profesji podejmuje Generał Zakonu lub Duszpasterz Trzeciego Zakonu.
5 Przyrzeczenia składane są wobec Generała Zakonu, podczas publicznej, uroczystych nieszporów w Klasztorze pw. św. Ignacego Loyoli. Z tym momentem Tercjarz przyjmuje też nowe zakonne imię, które umieszcza w swym nazwisku po imionach świeckich.
6 Szczegółowy przebieg ceremonii winien być określony w osobnym dokumencie.

Art. 22

§1. Do obowiązków Tercjarzy należy:
1 służenie Ojcom radą i swą znajomością spraw świeckich 
2 wzrastanie w wierze i zdolnościach intelektualnych
3 bycie „tam, gdzie decydują się losy świata” i świadczenie o Nauce Chrystusowej i charyzmatach Towarzystwa
4 posłuszeństwo Władzom Zakonu we wszystkich sprawach, które dotyczą ich działalności jako Tercjarzy

Art. 23

§1. Tercjarz może dobrowolnie wystąpić z Trzeciego Zakonu, przedstawiając Generałowi Zakonu stosowne oświadczenie. 

§2. Niezależnie od postanowienia występującego z Trzeciego Zakonu, oświadczenie o wystąpieniu nabiera mocy prawnej dopiero po 14 dniach od upublicznienia, chyba, że Generał Zakonu postanowi inaczej. Tercjarz bowiem winien mieć czas na ponowne rozważenie swej decyzji.

§3. Tercjarz może być wydalony z Trzeciego Zakonu decyzją Generała Zakonu lub Kapituły Generalnej, jeśli:
1 nie spełnia swych obowiązków w należyty sposób
2 nie żyje w zgodzie z charyzmatami jezuickimi
3 swą postawą przynosi hańbę Towarzystwu Jezusowemu
4 wykazał się nieposłuszeństwem wobec władz zakonnych lub kościelnych
5 został ekskomunikowany 
6 działał na niekorzyść zakonu lub Stolicy Świętej
7 dopuścił się innej poważnej niesubordynacji dostrzeżonej przez Generała
§4. Niezależnie od innych postanowień, decyzja o wydaleniu nabiera mocy prawnej dopiero 7 dni po jej ogłoszeniu. Tercjarz bowiem winien mieć czas na odczucie skruchy i poproszenie o przebaczenie, niezależnie od tego,czy zostanie ono przyjęte. 

VII Postanowienia końcowe

Art. 24

§1. Konstytucję Generalną może zmienić jedynie Kongregacja Generalna, większością kwalifikowaną.

§2. Poprawki do Konstytucji Generalnej wprowadza Kongregacja Generalna większością kwalifikowaną.

§3. Wyłączne prawo interpretacji spornych fragmentów Konstytucji Generalnej przysługuje Generałowi Zakonu. 

§4. Konstytucja zaczyna obowiązywać z chwilą ogłoszenia tego faktu publicznie.

§5. Z chwilą wejścia w życie niniejszej Konstytucji, przestaje obowiązywać poprzednia.

Załączniki

Załącznik nr 1

 

Załącznik nr 2

Załącznik nr 3